Arabia Saudyjska 2024
cz. I

Copyright (c) 2024 by Radosław Botev

<<<<<<----- Wróć do początku relacji z podróży na Bliski Wschód

Dammam

Podróż po Arabii Saudyjskiej - kraju do niedawna zupełnie zamkniętego na turystykę - rozpocząłem w Dammamie nad Zatoką Perską, dokąd z Abu Zabi zabrał mnie samolot taniej linii lotniczej Wizz Air. Już na lotnisku zorientowałem się, że jestem w dużo bardziej konserwatywnym kraju niż Emiraty. Na lotnisku bowiem paszport stemplowała mi funkcjonariuszka w nikabie - muzułmańskim stroju, zakrywającym wszystko oprócz oczu. Po sprawdzeniu mojej elektronicznej wizy w systemie i kilku rutynowych pytaniach o cel wizyty i trasę podróży zostałem wpuszczony do kraju.

Z lotniska w Dammamie do centrum kursuje autobus. Nie zamierzałem zatrzymywać się na dłużej w mieście, ale miałem jeszcze kilka godzin do zaplanowanego odjazdu pociągu do Rijadu. Autobus wysadził mnie akurat na wybrzeżu małej zatoczki - przy reprezentacyjnej alei Dammam Corniche. Było to w zasadzie jedyne miejsce, które widziałem w mieście - gorąca, wilgotna aura nie pozwoliła mi na dłuższe eksplorowanie miasta.

W pobliżu promenady natrafiłem jeszcze na rondo z dziwacznym pomnikiem, mającym przedstawiać trzy żagle, choć mnie rzeźby te przypominały bardziej kawałki kadłuba jakiegoś małego samolotu.

Po krótkim spacerze i śniadaniu w miejscowym fast-foodzie wezwałem już Ubera i pojechałem na dworzec kolejowy, gdzie po dalszych dwóch godzinach podstawił się wreszcie pociąg do Rijadu.

Była to długa, czterogodzinna podróż z kilkoma postojami na stacjach po drodze. Do Rijadu dotarłem wreszcie późnym wieczorem i od razu pojechałem do hotelu.

Tak dobiegł końca mój pierwszy dzień w Arabii Saudyjskiej.

Rijad

Pałac Murabba

Zwiedzanie rozpocząłem dopiero kolejnego ranka. W pierwszej kolejności pojechałem Uberem pod saudyjskie Muzeum Narodowe. Samo muzeum daje wgląd w dzieje Półwyspu Arabskiego - od plejstocenu po wczesne wieki islamu i późniejsze Imperium Osmańskie. Muzeum jest jednak tylko częścią Historycznego Centrum im. Króla Abd al-Aziza, obejmującego m.in. widoczny na zdjęciu pałac Murabba, który w latach 1938-1953 służył za siedzibę wspomnianego króla Abd al-Aziza, twórcy Arabii Saudyjskiej.

Pałac wydawał się zamknięty w czasie mojej wizyty (kolejny raz dały mi się we znaki minusy podróżowania poza sezonem), mogłem więc tylko rozejrzeć się po okolicy. Do kompleksu należy także ładny, zadbany park z fontannami, a także budynek biblioteki publicznej. W galerii poniżej zamieszczam garść zdjęć z terenu kompleksu.

Ad-Dira

Wbrew nazwie historyczne centrum nie jest wcale najstarszą częścią dzisiejszego Rijadu. Ta bowiem znajduje się nieco dalej na południe.

Zanim tam jednak dotarłem, musiałem przejść ulicami starej dzielnicy Ad-Dira, dzięki czemu miałem okazję poobserwować zwykłe życie rijadczyków - uliczny handel owocami i ogólny rozgardiasz ruchu ulicznego na zapyziałych ulicach. Słowem - sceny doskonale mi znane z innych metropolii Bliskiego Wschodu, takich jak choćby Kair czy Bejrut.

Było to dla mnie pewne zaskoczenie - Rijad jawił mi się dotąd jako nowoczesne miasto, wzniesione właściwie od zera na pustyni, a tymczasem okazuje się, że miasto ma jednak swoją historię.

Tak rozmyślając, dotarłem w końcu na rozległy plac Ad-Dira - do niedawna miejsce publicznych egzekucji. Skazanym ścinano tu głowę maczetą jeszcze ledwie kilka lat temu, czego nie omieszkał mi z uśmiechem na ustach pokazać na migi napotkany na placu Arab.

Publicznych egzekucji zaprzestano w ostatnich latach ze względu na międzynarodową krytykę, jednak samą karę śmierci nadal wykonuje się w Arabii Saudyjskiej - jako w jedynym kraju - przez ścięcie.

Rezygnacja z publicznych egzekucji, podobnie jak i otwarcie kraju na ruch turystyczny są jednak oznakami stopniowych zmian w tym kraju, które wprowadza postępowy następca tronu Muhammad ibn Salman, dążący też między innymi do uniezależniania gospodarki od ropy naftowej.

Postępowe zmiany prawa w Arabii Saudyjskiej dotyczą też obszarów stricte obyczajowych. Niedawno zniesiono zakaz prowadzenia pojazdów przez kobiety i bezwzględny nakaz noszenia przez nie nikabów. Z drugiej strony, spacerując ulicami Rijadu, dostrzegłem, że zdecydowana większość saudyjskich kobiet nadal ten nikab nosi.

W tym miejscu z kronikarskiego obowiązku należy odnotować, że w Arabii w ogóle rzadko widuje się kobiety na ulicy. Spotykałem je właściwie tylko w pobliżu centrów handlowych czy meczetów. Zgaduję, że kobiety po prostu nie wykonują prac, które wymagałyby od nich przemierzania miasta w czasie letnich upałów.

Ogólnie w takich warunkach atmosferycznych nawet mężczyzn nie było zbyt wielu na ulicach - większość Saudyjczyków po prostu przemieszcza się klimatyzowanymi pojazdami, ograniczając do minimum czas spędzony na dworze.

Al-Ulaja

Oprócz starych dzielnic Rijad ma także swoje zdecydowanie nowoczesne oblicze. Jak na stolicę przystało znajdziemy tu biznesową dzielnicę Al-Ulaja (Olaya), pełną biurowców.

Do najbardziej charakterystycznych budynków centrum Rijadu zaliczają się Al Faisaliah Tower w kształcie piramidy z kulką oraz Kingdom Centre o bryle przypominającej wielki otwieracz do butelek. W tym drugim budynku na najwyższej kondygnacji znajduje się „podniebny most”, z którego roztaczają się widoki na miasto. Niestety znowu trafiłem na zamknięcie z powodu renowacji.

W Rijadzie wkrótce powinno zostać otwarte metro - stacje wyglądały na prawie ukończone. Znacznie ułatwi to przemieszczanie się po mieście.

Wielki Meczet Króla Chalida

Nie byłbym sobą, gdybym w Rijadzie nie zajrzał do któregoś z miejscowych meczetów. Wybrałem Wielki Meczet Króla Chalida, położony kilka przecznic na wschód od Kingdom Centre.

Meczet powstał w latach osiemdziesiątych i jest dzisiaj jednym z ważniejszych meczetów miasta. W czasie ramadanu i różnych muzułmańskich świąt gromadzą się tu tłumy wiernych.

Trafiłem akurat na popołudniowe modły. Po charakterystycznych śpiewach muezzina zaczęli zjeżdżać się wierni - wyłącznie mężczyźni w tradycyjnych saubach i dżalabijach, z arafatkami na głowach.

W latach dziewięćdziesiątych dobudowano wprawdzie sekcję dla kobiet, niemniej żadnej Saudyjki przy meczecie nie widziałem.

At-Turaif

O ile wcześniej wspomniana dzielnica Ad-Dira może uchodzić za najstarszą część współczesnego Rijadu, o tyle trzeba pamiętać, że Rijad nie powstał tak zupełnie z niczego. Oto bowiem na północnych przedmieściach miasta, w dzielnicy o bardzo podobnej nazwie Ad-Dirijja, leżą wpisane na listę UNESCO ruiny jeszcze starszego miasta - At-Turaif.

Była to stolica pierwszego państwa Saudów, istniejącego od 1727 roku do podboju osmańskiego w 1818 roku. Częściowo odrestaurowany kompleks obejmuje ruiny dawnego pałacu i labirynt uliczek między kamiennymi domami. Działa tu też niewielkie muzeum poświęcone dynastii Saudów.

Jest to też ogólnie przyjemny teren położony z dala od zgiełku miasta. W pobliżu At-Turaif znajdziemy wzniesione w podobnym stylu architektonicznym współczesne miasteczko pełne restauracji i kawiarni, z których roztacza się widok na ruiny i niewielką usianą palmami dolinkę.

Na tym zakończyłem zwiedzanie Rijadu. Kolejnego dnia pojechałem na lotnisko, skąd samolot narodowego przewoźnika Saudia Airlines zabrał mnie w krajowy rejs do jednej z pustynnych oaz. Ale o tym już na kolejnej stronie.

Przejdź do dalszej części relacji z podróży po Bliskim Wschodzie ------>>>>>>>>