Addis Abeba

Copyright (c) 2023 by Radosław Botev

Poniższy tekst stanowi relację z krótkiej, kilkugodzinnej wizyty w Addis Abebie w drodze powrotnej z podróży do Azji Południowej w 2023 roku.
Miasto dokładniej zwiedzałem w czasie podróży do Etiopii w 2012 roku (odsyłam do odnośnej relacji).

Siedmioipółgodzinna przesiadka w Addis Abebie w drodze z Bombaju do Bejrutu z jednej strony sprawiła, że mogłem kolejny raz odwiedzić to znane mi już miasto, zaś z drugiej strony nie pozwoliła mi na skorzystanie z darmowej wizy tranzytowej, jaką pasażerowie narodowego przewoźnika Ethiopian Airlines otrzymują w przypadku co najmniej ośmiogodzinnego postoju w etiopskiej stolicy. Musiałem więc wykosztować się na zwykłą wizę za 60 USD - trochę dużo jak na pół dnia pobytu w Etiopii, ale lepsze to niż siedzenie bez sensu na lotnisku.

Pieniądze wypłaciłem z bankomatu na odległym o dobry kilometr od lotniska ruchliwym skrzyżowaniu Ring Road i Cameroon Street (w niniejszej relacji posługuję się angielskimi nazwami ulic, bo takie widnieją na dostępnych mi mapach). Pilnujący banku strażnik ostrzegł mnie przed złodziejami czyhającymi po drugiej stronie ulicy na nieuważnych turystów, którzy dopiero co wybrali gotówkę.

Z plikiem etiopskich birrów bezpiecznie ukrytym w kieszeni zatrzymałem miejscową taksówkę i kazałem się zawieźć na plac Menelika II - jeden z głównych placów miejskich Addis Abeby. Cesarz Menelik II, którego pomnik stoi po środku ronda, odegrał kluczową rolę w historii Etiopii, szczególnie w okresie, gdy kraj stawiał opór próbom kolonizacji. To również Menelik II ustanowił pod koniec XIX wieku Addis Abebę stolicą Etiopii.

Plac Menelika II to też ścisłe centrum Addis Abeby - to stąd liczone są odległości do tego miasta, jest to tak zwany „kilometr zerowy”. Był to zatem idealny punkt początkowy mojego spaceru po mieście.

Dzielnica wokół placu Menelika nosi włoską nazwę Piazza - i rzeczywiście znajdziemy tu budynki z okresu krótkiego panowania Włochów w Etiopii.

Niestety większość budynków jest już dzisiaj w złym stanie, a i nie jest to najprzyjemniejsza część Addis Abeby do zwiedzania dla turystów. Mnie wprawdzie nikt w tej dzielnicy specjalnie nie zaczepiał, ale w Internecie roi się od opowieści o nachalnym nagabywaniu o pieniądze, a może i próbach kradzieży kieszonkowych.

Niemniej jest to też miejsce dla podróżników poszukujących dobrego jedzenia i niedrogiego zakwaterowania. Piazza to także ważna strefa handlowa w Addis Abebie. Znajduje się tam wiele małych sklepów i straganów, a także kawiarnie we włoskim stylu. Ogólnie rzecz biorąc jest to jedna z niewielu pamiątek po kolonizatorach w kraju, który nigdy tak na prawdę skolonizować się nie dał.

Spacerując ulicami chłodnej i deszczowej Addis Abeby nie mogłem oprzeć się porównywaniu wspomnień z ostatniej wizyty z aktualnymi wrażeniami. Niezmiennie, tak samo jak i jedenaście lat wcześniej, Addis Abeba jawiła mi się jako miasto w budowie - gdziekolwiek bym spojrzał zawsze dawało się dostrzec szarość niedokończonych budowli. Wzdłuż głównych arterii przybyła także betonowa estakada, po której jeżdżą lokalne pociągi - jedenaście lat wcześniej pociągów tych albo jeszcze nie było albo istniały tylko nieliczne linie.

Życie na ulicach Addis Abeby pozostało jednak niezmienione. Uliczni sprzedawcy bananów nadal snują się po mieście z taczkami obładowanymi swoim towarem, wzdłuż mniej ruchliwych uliczek ustawiają się stragany sprzedawców owoców i warzyw, młodzież gra w piłkarzyki lub inne podobne gry, a ulicami jeżdżą zdezelowane biało-niebieskie taksówki. Była to dobrze mi znana atmosfera Addis Abeby.

Kierując się cały czas mniej więcej na południe, trafiłem w końcu do głównej biznesowej dzielnicy Addis Abeby przy południowym krańcu Churchill Avenue. Miejsce to również doskonale pamiętam z ostatniej wizyty.

Przez ostatnie jedenaście lat trochę się tu jednak zmieniło - obok starych biurowców z lat sześćdziesiątych czy siedemdziesiątych wyrosły nowe, na miarę XXI wieku, z lśniącymi szklanymi fasadami. Nowoczesność powoli wkracza do Etiopii, warto jednak wspomnieć, że dzieje się tak za sprawą chińskich inwestycji.

Jedenaście lat temu chińska obecność w Etiopii nie była jeszcze tak zauważalna jak teraz, chociaż już wówczas zwróciłem uwagę na chiński autobus, który wiózł mnie z Lalibeli do Dessie. Tym razem zauważyłem jeszcze chińskich robotników na budowie i chińskie napisy na jednym z wieżowców dzielnicy biznesowej. Na lotnisku działa też punkt informacyjny, w którym można dogadać się po chińsku.

Z dzielnicy biznesowej niedaleko już na plac Meskel - kolejny punkt na mapie miejsc, które odwiedziłem jedenaście lat wcześniej. Również i ten plac się zmienił - przybyła tu betonowa estakada z torami kolejowymi, a w oddali wyrosły biurowce, których nie ma jeszcze na moim zdjęciu z 2012 roku. Plac przestał też najwyraźniej pełnić rolę zajezdni dla autobusów dalekobieżnych, z której listopadowym świtem 2012 roku odjeżdżałem do Bahir Daru. Dworzec przeniósł się teraz nieco dalej - za estakadę na północno-zachodnim krańcu placu.

Tak oto wspominając poprzednią - jeśli nie liczyć noclegu w podróży z 2019 roku - wizytę w Etiopii doszedłem do wniosku, że obecnie centrum biznesowe Addis Abeby i sam plac Meskel niewiele się już różnią się od niektórych europejskich miast. Oczywiście wystarczy przejść kawałek dalej, aby natknąć się na slumsy, wśród których nadal spacerują sobie kozy, ale do centralnych dzielnic dotarła już nowoczesna cywilizacja - i tu żadnych kóz nie ma, jeżdżą za to nowe marki samochodów i znacznie mniej nowe mikrobusy.

Z placu Meskel prowadzi na lotnisko ważna arteria, jaką jest Bole Road. Również i tu natrafiłem na biurowce, jakich nie powstydzono by się na Zachodzie.

Chociaż z ostatniej wizyty zapamiętałem, że plac Meskel nie jest zlokalizowany zbyt daleko od lotniska, tym razem pamięć mnie zawiodła - wzdłuż Bole Road to jeszcze całe pięć kilometrów marszu. Nic zatem dziwnego, że marsz nieco mi się dłużył, w końcu dotarłem jednak najpierw do południowego odcinka obwodnicy Ring Road, a potem zaraz do hali odlotów.

Tutaj musiałem jeszcze odstać swoje w kolejce - od strefy tranzytowej lotniska dzieliła mnie kontrola paszportowa i w sumie aż trzy kontrole bezpieczeństwa. Ethiopian Airlines odleciał jednak punktualnie i krótko po północy byłem już w Bejrucie.

Koniec relacji z pobytu w Addis Abebie